Wat is het verschil tussen hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit?

Deze vraag krijg ik vaak van mensen. Wat is eigenlijk het verschil? De term hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit worden vaak door elkaar gehaald of gezien als hetzelfde. Toch is er wel degelijk een verschil. Om iemand met hooggevoeligheid of hoogsensitiviteit die graag meer balans in het leven wil hebben te coachen is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van dit verschil. Ik leg je in deze blog uit wat beide termen precies inhouden en wat het verschil precies is.

HSP staat letterlijk voor Hoogsensitief Persoon. Wanneer je hoogsensitief bent, dan ben je hiermee geboren. Het is geen aandoening, maar een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Net zoals je zoveel andere persoonlijkheidskenmerken hebt waar je mee wordt geboren, zoals huidtype, bloedtype of de kleur van je ogen. Het is een gevoeligheid vanuit het bewustzijn. Mensen die hoogsensitief zijn, zijn gevoeliger voor prikkels omdat het filter in hun hersenen, de thalamus, een verhoogde doorlaatbaar heeft. Dat wil zeggen dat mensen die hoogsensitief zijn prikkels ’sterker’ of ‘heftiger’ binnen krijgen dan personen die niet hoogsensitief zijn. Zo komen kleuren, geluiden en verschil in warmte en kou bijvoorbeeld intenser binnen. Ook prikkels van binnenuit kunnen intenser waargenomen worden. Wanneer je hoogsensitief bent, je hier bewust van bent, kan je hoogsensitiviteit in je voordeel werken. Het hoeft absoluut geen negatief iets te zijn. Belangrijk hiervoor is dat je rekening houdt met jouw sensitiviteit en leert om het vóór je in plaats van tegen je te laten werken.

WAT IS HOOGGEVOELIGHEID?

Hooggevoeligheid is een gevoeligheid voor emoties. Het is in principe een overgevoeligheid voor emoties die veroorzaakt wordt door een alarmsysteem van het zenuwstelsel die op scherp staat. Hooggevoeligheid heeft vaak te maken met (chronische) stress en wordt veel gezien bij mensen die bijna burn-out zijn of midden in een burn-out zitten. Hooggevoeligheid is een overgevoeligheid vanuit de aura. Een gevoeligheid die bestaat uit opgestapelde stress die geen tijd of ruimte heeft gehad om te ontladen. Hooggevoeligheid wordt ook vaak gezien bij personen met psychische aandoeningen zoals autisme, AD(H)D, borderline of schizofrenie. Ook personen die trauma’s hebben meegemaakt en deze niet goed verwerkt hebben zijn vaak hooggevoelig. Hooggevoeligheid is niet aangeboren, maar is een reactie op stress of stressvolle gebeurtenissen. 

BEN JE HOOGSENSITIEF OF HOOGGEVOELIG? OF BEIDE?

Je kan zowel hoogsensitief als hooggevoelig tegelijk zijn. Daarnaast is het ook mogelijk dat je ofwel hoogsensitief bent ofwel hooggevoelig. Bekijk hieronder de verschillen en hoe de combinaties naast elkaar kunnen bestaan:

Alleen hooggevoelig: Je bent hooggevoelig doordat je langdurig bloot hebt gestaan aan stress. Dit komt door een onverwerkt trauma, een psychische aandoening of chronische stress of misschien wel een burn-out. Je reageert voor een langere periode heftiger dan anders op externe prikkels, spanning en bent sneller angstig of paniekerig. Wanneer je niet behandeld wordt voor het trauma, aandoening of burn-out, heb je kans dat de hooggevoeligheid alleen maar erger wordt. Je bent niet geboren met deze gevoeligheid en hierdoor weet je vaak (niet altijd even duidelijk) dat je niet hoogsensitief bent.

Alleen hoogsensitief: Je bent hoogsensitief maar bent in een veilige omgeving opgegroeid die je de ruimte gaf om te leren omgaan met je hoogsensitiviteit. Al vanaf kinds af aan reageerde je heftiger dan de meeste kinderen op prikkels en vielen je details sneller. Je hebt geleerd om om te gaan met stress en prikkels en hierdoor heb je geen last van overgevoeligheid. Je bent als het ware in balans als HSP’er. 

Hoogsensitief en hooggevoeligheid: Hoogsensitieve mensen krijgen meer prikkels binnen dan niet hoogsensitieve mensen. Dit kan stress opleveren. Helemaal wanneer je niet goed geleerd hebt als kind om hier mee om te gaan. Personen die hoogsensitief zijn kunnen vaak heel lang goed functioneren met deze stress (door middel van verschillende aangeleerde coping mechanismen). Tot dat er iets drastisch veranderd in hun leven of ze meer verantwoordelijkheden krijgen. Het wordt dan onmogelijk om de stress los te laten en er ontstaat chronische stress en hooggevoelige reacties.

HSP IN RELATIE TOT PSYCHISCHE AANDOENINGEN ZOALS ADD, ADHD of BORDERLINE

De kenmerken van hoogsensitiviteit worden vaak verward met bepaalde psychische aandoeningen zoals AD(H)D, autisme, borderline of burn-out. Dit komt omdat sommige kenmerken een overlap hebben met kenmerken van deze aandoeningen. Hierdoor wordt iemand die hoogsensitief is nog wel eens met een aandoening gediagnosticeerd die onterecht is. Ben je zelf hoogsensitief en heb je het gevoel dat je een verkeerd ‘label’ hebt gekregen? Grote kans dat dat dan ook echt zo is. Je voelt het vaak wel aan of het klopt of niet. Ben je er niet zeker van? Bespreek dit met jouw psycholoog, therapeut of coach. Professionals die gespecialiseerd zijn in deze materie hebben methodes om dit onderscheid te kunnen zien.

MIJN EIGEN HOOGSENSITIVITEIT

Als ervaringsdeskundige weet ik als geen ander hoe het is om hoogsensitief te zijn en hier mee te worstelen. Ik heb heel lang zelf niet geweten dat ik hoogsensitief was. Ik had al jong het gevoel dat ik 'anders' was, was snel moe of overbelast, gevoelig voor geluid, licht, structuren in eten, en kan probeerde altijd rekening te houden met de gevoelens en emoties van een ander. Ook wanneer ze niet hardop gezegd hadden dat ze zich zo voelden. Ik voelde dit al heel jong aan. Hierdoor kon ik snel piekeren, alles willen overdenken en geregeld gefrustreerd raken wanneer het me niet lukte om me aan te passen aan de wereld of andere mensen. Ook had ik rare, levensechte dromen en wist ik soms wanneer er iets ging gebeuren omdat ik er over had gedroomd. Na een aantal heftige gebeurtenissen in mijn puberteit raakte ik helemaal overbelast. Ik kon de stress niet kwijt en raakte langzaam maar zeker overbelast. Chronische stress en een burn-out was het gevolg. Al op jonge leeftijd. Sinds dat ik ongeveer 18 was weet ik dat ik hoogsensitief ben en heb ik er aan gewerkt om te leren omgaan met stress, prikkels en heftige emoties.

STEMPELTJES EN LABELTJES

Ik heb therapie gevolgd, zowel reguliere als alternatieve therapie en voor sommige psychologen was het een raadsel waarom ik in elkaar zit zoals ik in elkaar zit. Er is geregeld gesproken over ADD, ADHD, angststoornis, borderline of autisme, maar ik heb nooit een stempel gekregen. Omdat ik toch niet 'helemaal' in die plaatsjes pastte. Veel van deze psychologen waren niet heel erg bekend met hoogsensitiviteit. Daarnaast heb ik van alternatieve therapeuten vaak te horen gekregen dat ik een nieuwetijdskind ofwel indigo ben. Daar kom ik later nog een keer op terug. Al deze labeltjes en stempeltjes die niet op mij gedrukt kunnen worden, geven wel aan dat het vaak heel erg moeilijk is om iemand die hoogsensitief is, gedegen hulp te kunnen bieden. Er is niks mis met je, maar je reageert gewoon anders dan 80% van de mensen en wordt daarom nog wel eens verkeerd ingeschat. Gelukkig is er steeds meer bekend over hoogsensitiviteit en wordt het steeds minder als een zwakte gezien. Want geloof mij, wanneer je jouw eigen handleiding hebt gevonden, gaat er een wereld voor je open!

ZET JE HOOGSENSITIVITEIT IN ALS KRACHT EN TALENT

Inmiddels heb ik al een paar jaar mijn leven volledig omgegooid. Bewust zijn van je grenzen, mogelijkheden en verlangens is essentieel om je happy, in balans en niet overwhelmd te voelen. Ik zet nu mijn hoogsensitiviteit in om anderen te kunnen helpen. Ik kan me goed inleven in anderen, andere personen vertrouwen mij snel en voelen zich snel op hun gemak bij mij. Daarnaast voel ik goed aan wat iemand nodig heeft. Bovendien ben ik creatief, kan ik snel denken (wanneer ik in balans ben) en ben ik redelijk autodidactisch; dit zijn ongelooflijk handige competenties wanneer je zelfstandig ondernemer bent! 

Wil jij net als mij:

• jouw eigen handleiding vinden
• van jouw unieke hoogsensitieve talenten je kracht maken?

Neem dan contact op! Dit kan bij Het Eiland in Groningen (vlakbij en op loopafstand van het centrum en station), maar ook telefonisch of Online via Beeldbellen.

-> In de volgende alinea lees je wat de opties, kosten en manieren van contact opnemen zijn.

Heb jij het vermoeden dat je hoogsensitief of hooggevoelig bent en wil jij leren hier beter mee om te gaan? Heb jij behoefte om meer rust & balans te ervaren? Dan doe je er verstandig aan om hier begeleiding bij te krijgen.

KIES WAT BIJ JOU PAST - KRIJG TIPS, INFO OF BEGELEIDING/COACHING

Ik begeleid je graag in dit proces, voor ieder persoon met een hulpvraag ongeacht leeftijd (18+) en budget heb ik mogelijkheden:

• vraag een vrijblijvend gratis een telefonisch kennismakingsgesprek aan via het contactformulier;
• boek een (vrijblijvend, maar niet kosteloos) intakegesprek aan voor coaching (op locatie in Groningen of Online(beeldbellen) of het Stress Release Traject of stuur een e-mail als je twijfelt of als werkgever vragen en advies nodig bent op gebied van HSP of hoogsensitieve of hooggevoelige medewerkers.
• korte vraag of een enkel issue wat je wilt bespreken? Denk dan eens aan een HSP Vraagbaak Consult (30min) (telefonisch of via Beeldbellen) 

Begeleiding bij een disbalans als HSP'er, hooggevoeligheid door trauma, stress of psychische aandoening of na een burn-out: daar zit nogal een verschil in.

Het is daarom altijd als eerste van belang dat we kennismaken en dat we er achter komen wat jouw situatie is: ben je hoogsensitief geboren? Is er iets gebeurd in je leven waardoor je hooggevoelig bent geworden of heb je b.v. ADD of ADHD en ben je daar wel of niet voor in behandeling geweest, maar heb wil je nog bewuster werken aan balans en ontspanning, dan kan ik je als bewustzijnscoach je daarbij helpen. Ik focus mij niet op de aandoening zelf en het verleden, maar vooral op dat wat er wel mogelijk is in het HIER EN NU. Positieve bewustzijnscoaching; het leren omgaan en accepteren met alle emoties en facetten van het leven door gelijkmoedig en met zachtheid en liefde te leren kijken naar jouw unieke krachten en talenten.